Ngày 12-2, phát biểu thảo luận tổ tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 của Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc sửa một số luật tại kỳ họp này nhằm thực hiện cuộc cách mạng về bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, cơ cấu phù hợp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại tổ ngày 12-2. Ảnh: Quang Phục
Theo Thủ tướng, công tác này đang được triển khai và nhiều công việc đã hoàn thành, cố gắng sau kỳ họp kết thúc sẽ xong về cơ cấu tổ chức bộ máy, tháng 3-2025 đi vào vận hành, chuẩn bị đại hội Đảng các cấp.
Đối với việc sửa các luật, Thủ tướng lưu ý cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, dễ đánh giá, dễ xác định trách nhiệm. Tăng cường phân cấp để địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm; giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ của người dân, doanh nghiệp. Đó là những nguyên tắc rất cơ bản cần bám sát để triển khai.
Về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), Thủ tướng đánh giá đã phân định rõ hơn quy trình chính sách và quy trình soạn thảo. Trong đó, cơ quan trình quyết định chính sách, thực hiện soạn thảo và trình Quốc hội quyết định dự thảo nhằm tạo sự linh hoạt, mở rộng tối đa quyền cho cơ quan trình, nhất là Chính phủ, để Chính phủ linh hoạt, chủ động điều hành, ứng phó với các tình huống của thực tiễn.
Theo Thủ tướng, đây là sự đổi mới, khi phân định như vậy để rõ trách nhiệm, song vẫn phải có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa cơ quan trình và cơ quan thẩm tra như hiện nay. Dự thảo Luật bổ sung quy định về thẩm quyền của Chính phủ ban hành nghị quyết quy phạm pháp luật là rất cần thiết vì thực tiễn có nhiều vấn đề cấp bách, quan trọng, cụ thể, Chính phủ phải ra Nghị quyết đề xử lý.
Dẫn thực tế Chính phủ phải ban hành các quy định để ứng phó dịch bệnh, thiên tai, Thủ tướng cho biết thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ phải ban hành nghị quyết để làm. "Hay như bão Yagi vừa rồi, mưa bão lụt như thế thì phá đập hay không, có di dân hay không, bởi di dân là hàng chục ngàn người trong đêm. Phải có người quyết định. Chỗ này phải rạch ròi, đáp ứng nhu cầu thực tiễn, vấn đề biến động thì cần trao quyền cho cơ quan hành pháp"- Thủ tướng nhấn mạnh.
Nói về việc có thể phải phá đập Thác Bà (tỉnh Yên Bái) trong đợt bão Yagi, Thủ tướng cho biết phải đứng trước quyết định có phá đập hay không, rất mong manh. "Thẩm quyền này giao Thủ tướng cũng không phù hợp. Người quản lý đê điều là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phá đập hay không thì giao cho Bộ trưởng, nhưng lại giao Thủ tướng, tưởng quyền là to, nhưng thực tiễn là không phù hợp"- người đứng đầu Chính phủ dẫn chứng và cho rằng việc này giao cho Bộ trưởng, không cần qua cấp Thủ tướng.
Theo Thủ tướng, Việt Nam hiện hội nhập sâu, rất nhiều thứ phải ứng phó mà luật pháp chưa dự báo hết được. Vì vậy, luật pháp cần quy định khung mang tính nguyên tắc, để dư địa cho cơ quan hành pháp linh hoạt thực hiện hiệu quả, miễn là đừng tham ô, tham nhũng, lợi ích nhóm.
Đồng thời, cần tạo không gian cho sự sáng tạo và bảo vệ người sáng tạo, chấp nhận rủi ro, như Nghị quyết số 57 vừa rồi là chấp nhận rủi ro, không truy cứu người không có động cơ vụ lợi.
Ngoài ra, Thủ tướng đề nghị dự thảo Luật quy định theo hướng Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải là cơ quan trình báo cáo thẩm tra các văn bản quy phạm pháp luật trước Quốc hội thay vì đại diện một Ủy ban của Quốc hội như hiện nay.
